ساخت قالب گچی ریخته گری

به طور کلی در این مقاله قصد داریم راجع قالب های گچی مورد استفاده در ریخته گری، ساخت آنها، چگونگی جدا کردن آنها و همینطور خشک کردن قالب های گچی صحبت کنیم، پس با شهر سفال همراه باشید، با توجه به اینکه روش ریخته گری و قالب گچی ارتباط بسیار نزدیک و عمیقی باهم دارند، لازم است در این قسمت درمورد گچ و ساخت قالب گچی ریخته گری بحث شود.

در صنعت سرامیک گچ به طور کلی برای چهار منظور مختلف کاربرد دارد:

۱_ جهت ساخت قالب گچی ریخته گری که در شکل دادن قطعات به روش ریخته گری مورد استفاده قرار می گیرند، قالب گچی ریخته گری به طور نسبی باید دارای تخلخل بیشتری باشند.

۲_ جهت ساخت قالب گچی که در دیگر روشهای شکل دادن سرامیک ( به عنوان مثال در شکل دادن با استفاده از دستگاه های جیگر و یا دستگاه های گردان ) مورد استفاده قرار می گیرند. این قالب ها در مقایسه با قالب های ریخته گری دارای تخلخل کمتری می باشند.

۳_ جهت ساخت مدل ها، برای این منظور در عین حال که تراکم و استحکام زیاد گچ مورد نیاز می باشد، سهولت در عمل تراشیدن گچ نیز مورد توجه است.

۴_ جهت ساخت قالب گچی اصلی و مادر، این قالب ها باید دارای تراکم و استحکام مناسبی بوده و بنابراین مقدار تخلخل باید در کمترین حد ممکن باشد.

برای خوانندگانی که هیچ گونه آشنایی با قالب های گچی ندارند، اصطلاحا ” مدل ” ، “قالب اصلی” ، و یا ” قالب مادر” یقینا” گنگ و نامفهوم می باشد. با توجه به این موضوع و نیز جهت ایجاد زمینه ای در ذهن خوانندگان لازم است قبل از بحث در مورد گچ و خواص آن، به طور خلاصه به نحوه ی تهيه قالب های گچی اشاره گردد.

 

ساخت قالب گچی ریخته گری

نحوه ساخت قالب گچی

ساخت قالب گچی به طور کلی تخصصی است که تا حدود زیادی عملی بوده و بستگی به تجربیات فردی دارد. بیان جزئیات عمل قالب سازی و توضیحی نسبتا جامع دراین مورد، خود می تواند موضوع بحث یک کتاب باشد. بنابراین در بحث فعلی این هدف مورد توجه نبوده، بلکه همان طور که قید شد لازم است شرح کلی و مختصری در مورد “قالب سازی ” ، جهت درک مباحث بعدی در مورد گچ، ارائه گردد.

اصطلاح ” مدل ” به قطعه ای اطلاق می گردد که از روی یک طرح ساخته شده، و قرار است در خط تولید یک کارخانه با استفاده از قالب گچی تولید گردد. بنابراین اولین مرحله کار ساخت قالب گچی معمولا طراحی شکل مدل در روی کاغذ می باشد. مرحله بعدی، محاسبه حجم طرحی است که در روی کاغذ ترسیم گردیده است. حجم طرح، در اکثر اوقات با حجمی که برای قطعه ساخته شده و پخته شده در نظر گرفته می شود تفاوت دارد. بنابراین لازم است با توجه به حجم قطعه نهایی، ابعاد طرح تغییر یابند.

ساخت قالب گچی

• خرید گلدان سرامیکی

بهترین ماده جداکننده قالب گچی ریخته گری

بعد از اینکه مدل گچی ساخته شد، در مقیاس صنعتی مدل ها معمولا به روش تراش شکل می یابند. بعد از شکل یافتن مدل، یک قالب و معمولا  چند تکه از مدل ساخته می شود . به این قالب اصطلاح ” قالب اصلی” اطلاق می گردد. سپس از قالب اصلی نیز قالب دیگری که اصطلاحا “قالب مادر” خوانده می شود تهیه می گردد.

از قالب مادر نیز بالاخره قالب هایی که باید در خط تولید مورد استفاده قرارگیرند ساخته می شود. نکته اساسی که در اینجا وجود دارد این است که، در هنگام ساخت قالب گچی چنانچه از مواد جداکننده استفاده نشود، احتمال چسبیدن قالب های گچی به یکدیگر وجود دارد، بدین منظور مناسب ترین ماده جداکننده ای که در صنعت سرامیک استفاده می شود صابون مایع است.

سرامیست ها در مجموع صابون را بهترین ماده جداکننده می دانند چرا که صابون باعث خراب شدن و بروز مشکل در سطح قالب ها نمی گردد. نحوه عمل بدین ترتیب است که صابون باعث خراب شدن و بروز مشکل در سطح قالب ها نمی گردد. نحوه عمل بدبن ترتیب است که سطح قالب با لایه های زیادی از صابون پوشانده شده و کف حاصل گرفته می شود تا سطح تمیز و یکنواختی ایجاد گردد.

گچ قالب گیری سرامیک

بعد از آشنایی کلی با قالبسازی، لازم است درمورد “گچ” و مطالب مربوط به آن بحث گردد. نحوه اختلاط گچ و آب و هم زدن دوغاب حاصل، یکی از عوامل موثر در مقدار تخلخل و استحکام قالب های گچی است. بنابراین لازم است در این قسمت راجع به این موضوع که یکی از مهم ترین مراحل ساخت قالب ها می باشد بحث گردد. در هنگام اختلاط گچ و آب قبل از هر عمل دیگر ، لازم است توجه شود که همواره گج باید به آب اضافه شود و نه برعکس.

بعد از افزودن گچ به آب، مخلوط حاصل باید حداقل به مدت ۱ تا ۳ دقیقه به حال خود گذاشته شود، این زمان جهت خیس خوردن گچ ضروری است. در مورد مخلوط هایی که دارای حجم زیادی می باشند، این مدت می تواند حتی تا ۶دقیقه نیز افزایش یابد، در این مرحله، دوغاب گچ و آب، جهت خروج حباب های هوای موجود در آن، دوغاب باید به خوبی هم خورده و یکنواخت گردد.

همزدن، باید به نحوی صورت پذیرد که حباب های هوا از دوغاب، گچ و آب خارج گردد. امروزه مشکل حباب های هوا با استفاده از دستگاه هایی که عمل همزدن دوغاب، گچ و آب را در خلاء انجام می دهند تقریبا به طور کامل حل گردیده است. در روش ریخته گری عمر کوتاه قالب گچی یکی از نقاط ضعف این روش است. این مشکل نیز تا حدودی با استفاده از این دستگاه ها حل شده بدین ترتیب که عمر قالب هایی که عمل همزدن دوغاب، گچ و آب به وسیله این دستگاه ها در خلاء انجام گردیده، دو برابر عمر قالب های معمولی است.

این موضوع بطور خلاصه به دو دلیل است: اولا حباب های هوای موجود در دوغاب گح و آب، با این روش حذف شده و در نتیجه استحکام قالب ها افزایش می یابد. ثانيا استفاده از این دستگاه ها، به دلیل وجود خلاء امکان استفاده از نسبت کمتر آب به گچ را فراهم می آورد. همچنان که ذکر شد یکی دیگر از دلایل همزدن دوغاب گچ و آب ایجاد همگنی و یکنواختی در آن می باشد.

در یک قالب گچی، بخصوص درقالب هایی که در روش ریخته گری مورد استفاده قرار می گیرند، خلل و فرج موجود باید به طور کاملا همگن و یکنواخت منتشر شوند. یک قالب گچی ریخته گری که آب را در قسمت های مختلف خود با سرعت های متفاوت جذب می نماید، باعث ایجاد یک فراورده ریخته گری با ضخامت های مختلف می گردد. بدیهی است که ضخامت های مختلف در یک فراورده به معنی مقادیر متفاوت انقباض بوده و در نتیجه عامل ایجاد تغییر شکل و ترک در فراورده می باشند. عملا در کارخانجات، بسیاری از ترک ها و تغییر شکل ها در فراورده های ریخته گری ناشی از همین عامل می باشد.

به هر صورت، بعد از مرحله همزدن دوغاب گچ و آب باید در محل مربوطه برای ایجاد شکل مورد نظر ریخته شود. این عمل باید در لحظه خاصی انجام شود، یعنی زمانی که ویسکوزیته دوغاب گچ و آب آغاز به افزایش نموده است. در این وضعیت دوغاب، گچ و آب، سطح براق خود را از دست داده و ” کدر ” می گردد. چنانچه عمل ریختن دوغاب گچ قبل از این لحظه انجام شود و یا عمل “ریختن پیش از موعد” صورت پذیرد، گچ در محل رسوب نموده و بنابراین بعد از گیرش سطح زیرین قالب بسیار سخت و متراکم بوده ولی سطح بالایی قالب بسیار متخلخل و سست خواهد بود.

به عبارت دیگر در این شرایط ناهمگنی شدیدی در قالب مشاهده می شود. از طرف دیگر چنانچه عمل ریختن بعد از موعد انجام شود، اگرچه همگنی مناسبی درقالب وجود خواهد داشت ولی حباب های زیادی از هوا در داخل گچ محبوس شده و قالب مملو از سوراخ های سنجاقی خواهد بود. به هرحال باید توجه داشت که برای بدست آوردن قالب هایی یکنواخت در خط تولید نه تنها لازم است که نسبت آب و گچ ثابت باشد، بلکه حتما ضروری است که زمان هم خوردن و ریختن دوغاب گچ نیز یکسان درنظر گرفته شود.

قالب گچی ریخته گری

• همچنین بخوانید: تهیه و آماده سازی دوغاب ریخته گری

خشک کردن قالب گچی ریخته گری

بعد از شکل گیری قالب ها و قبل از استفاده از آنها در خط تولید، لازم است مقدار آب اضافی موجود در قالب خارج شود و یا به عبارت دیگر قالب ها خشک گردند استحکام قالب های خشک شده حدود دو برابر استحکام قالب های تَر است. به طور کلی، قالب ها تا درجه حرارت ۷۰ آب تبلور خود را از دست نمی دهند. ولی چنانچه قالب ها در درجه حرارتی بیشتر از حدود ۶۵۹ و بخصوص در محیطی با رطوبت کم خشک گردند عمر آنها به شدت کاسته می شود. مناسب ترین شرایط برای خشک نمودن قالب ها، درجه حرارتی حدود ۴۵ و یا کمتر، و محیطی نسبتا مرطوب (و نه اشباع از رطوبت ) و متلاطم می باشد.

آیا می توان قالب گچی را روی بخاری خشک کرد؟

براساس تجربه ای که قالب سازان در این زمینه کسب کرده اند، توصیه می کنند که نباید قالب را بصورت مستقیم روی بخاری قرار داد، چون بخاری می تواند تا ۴۰درجه دما تولید کند و گچ را پوک می کند، بهتر است که قالب ها را در یک اتاقی قرار دهید که در آن بخاری وجود دارد و دمای اناق ۲۸ تا ۳۵ درجه است، علاوه بر این در این اتاق یک هواکش هم لازم است تا رطوبت حاصل از خشک شدن را خارج کند.

راستی! خوشحال میشیم در  کانال تلگرام   یا پیج اینستاگرام  شهر سفال عضو بشید. 

خاک رس چیست؟

در این مقاله قصد داریم در مورد خاک رس، انواع آن و ویژگی فیزیکی آن بصورت دقیق صحبت کنیم. این خاک ماده اولیه سفال و قسمتی از پوسته جامد زمین است که بر اثر عمل تخریبی و متلاشی شدن صخره ها تشکیل و روی هم انباشته شده است. خاک رس همواره در طبیعت موجود بوده و بیش از مصرف آن در دسترس است. زمین شناسان عقیده دارند که کره زمین از ذرات ریز مذاب تشکیل شده و پوسته سرد شده این مجموعه نسبت به حجم آن بسیار نازک بوده، بر اثر مرور زمان سرد و سخت شده و چون پوششی، حجم مذاب را در برگرفته است. با شهر سفال همراه باشید.

خاک رس چیست؟

• بیشتر بدانید: سفال چبیست؟

هنگامی که سطح زمین مذاب بود، مواد سنگین مثل فلزات کم کم در قشر عمیق تر جای گرفتند و باقیمانده مواد مذاب در سطح زمین تقریبا به صورت مخلوطی یکنواخت باقی ماند و همان طور که از حرارت این توده مذاب کاسته می شد، پوسته زمین شکل گرفت و سخت شد. سنگهایی که بر اثر سردشدن مواد مذاب در سطح زمین تشکیل گردید سنگهای آتشی نامیده میشود که این سنگها بخشی از مواد تشکیل دهنده خاک رس است.

مواد تشکیل دهنده قشر جامد زمین تقریبا یکنواخت و مشابه است. درجه بندی هایی که طبق آنها سنگهای سطح زمین را رده بندی می کنند، براساس تغییرات و تشکیل سنگهای مختلف در دوره های بعدی است. عمق چند هزار متری کره زمین را اغلب لایه های بازالت تشکیل میدهد که بیش از ۱۶۰ کیلومتر ضخامت دارد، هنوز اطلاعات کافی از مواد تشکیل دهنده طبقه تحتانی این لایه به دست نیامده است.

به طور کلی عمده مواد سطح زمین سیلیکات و آلومینیوم است (حدود ۷۵%) که همین دو ماده قسمت اعظم خاک رس را نیز تشکیل می دهد. با سرد شدن قشر جامد زمین مواد معدنی نیز شکل گرفت. مواد معدنی همان مواد طبیعی با ترکیب و خواص شیمیایی مخصوص به خود است.

سرد شدن زمین باعث تشکیل کریستال مواد معدنی از مواد مذاب گردید و به علت وجود شرایط متفاوت، مواد مختلف دیگر نیز با هم ترکیب شدند. شرایط مختلف سرد شدن کره مذاب زمین و تفاوت سرعت سرد شدن و مواد مختلف تشکیل دهنده هر منطقه باعث به وجود آمدن مواد معدنی مختلف گردید.

فلدسپار که عمده مواد خاک را تشکیل میدهد قسمت اصلی پوسته جامد زمین بوده و مرکب است از سیلیکات کریستال شده، آلومینیوم، پتاسیم، کلسیم، سدیم و باریم. عوامل طبیعی پس از تشکیل کوه ها باعث تخریب آنها گردید و مقدار زیادی از این سنگ ها را خرد کرد و با خود به فرورفتگی های زمین یعنی اقیانوس و دریاها حمل کرد. موادی که به وسیله رودخانه ها از کوه ها به اقیانوس و دریاها حمل گردید، به صورت لایه لایه روی هم قرار گرفت و بر اثر مرور زمان و فشار طبقات فوقانی به سنگ رسوبی تبدیل شد.

تغییرات بعدي پوسته جامد زمین و چین خوردگی های جدید باعث شد که این طبقات رسوبی مرتباً سر از زمین بیرون آورده، به صورت کوهها ظاهر شود و بر اثر عوامل طبیعی مجدداً تخریب و ته نشین گردد که حاصل این عمل مداوم، تشکیل خاک رس بود.

خاک رس چیست؟

• خرید گلدان سفالی

خاک رس آخرین محصول تجزیه سنگهاست. چنانچه کوهها و تپه ها بر اثر عوامل طبیعی ساییده و به ذرات بسیار ریز تبدیل شود، پس از حمل در دلتاها و مناطق گسترده رسوب نموده و بعدا بر اثر بالا آمدن تدریجی قسمت های زمین از سطح آب، خشک و آماده بهره برداری برای مصارف سفالگری می گردد.

خاک رس از لحاظ فیزیکی با سنگهای تشکیل دهنده آن فرق می کند، ولی مواد شیمیایی آن چندان تفاوتی با آنها ندارد. خاک رس خالص تر، خاکی است که آهن کمتر و آلومینیوم و مواد سیلیسی کافی داشته باشد؛ مانند خاک چینی و گل رس قهوه ای، چون گل رس اساسا از آلومینیوم و سیلیکات یا هیدرات سیلیکات آلومینیوم تشکیل می شود، دیگر مواد و اکسیدهای موجود در آن را ناخالصی می گویند. خاک رس چیست

هیدرات سیلیکات آلومینیوم ناشی از فعل و انفعال فیزیکی و شیمیایی صخره های فلدسپاری است. گئولینات نام علمی مخصوصی است که به خاک رس خالص داده می شود. مواد خاک رس به سنگهای تشکیل دهنده آن بستگی دارد؛ مثلا ممکن است خاک رس بیشتر یا کمتر از حد معمول آهن داشته یا دارای مقدار زیادی کوارتز با اکسید باشد.

در ترکیبات شیمیایی گل رس مقدار زیادی آب وجود دارد که این آب ترکیبی باعث نرم شدن گل و همچنین حل مواد ریز آن می شود. هر قدر بلورهای خاک رس کوچکتر باشد، حجم آبی که آن بلورها را از هم جدا می کند زیادتر است و به این ترتیب حالت شکل پذیری آن بیشتر؛ در عکس این قضیه، حالت شکل پذیری کمتر می شود.

آب شکل پذیری یا آبی که به گل رس اضافه می شود نباید با آب شیمیایی که جزء مولکولهای تشکیل دهنده گل رس است، اشتباه شود. این آب در اثر هوای آزاد خشک نمی شود و از دست نمی رود بلکه در درجه حرارت بالا بر اثر تبخیر از گل رس خارج می شود. بنابراین شناسایی انواع گل رس ها، برای تعیین درجه پخت لازم، ضروری است.

خاک رس چیست؟

• همچنین بخوانید: چگونه خاک رس به گل سفالگری تبدیل می شود؟

انواع خاک رس

•  خاک رس رسوبی

خاک رس رسوبی به صورت پوسته رسوبی که تحت فشار است تشکیل می شود و چون یک مسیر طولانی را از جایی که تخریب می شود و همینطور تجزیه سنگ های تشکیل دهنده طی می کند به قطعه های بسیار ریز و خیلی فشرده تبدیل می شود و به صورت کاملا طبیعی دچار یک سری فعل و انفعال و واکنش ها می شود، گاها یک سری ناخالصی ها مانند منیزیوم، قلیاها، آهن ، کوارتز، میکا و گرانیت در آن ها دیده می شود.

وقتیکه گل های رسوبی یکی از مواد را کم دارد، سفالگران با تکیه بر تجربیات خود، هنگام ورز دادن گل یا زمان خشک شدن، مواد مورد نیاز که ممکن است پودر سنگریزه و ماسه باشد را شناسایی می کنند و به روش های مختلفی به خاک اضافه می کنند.

•  خاک رس گلوله ای

خاک رس گلوله ای به شکل طبیعی در بسترهای لایه زمین تشکیل می شود. به نظر می رسد به دلیل اینکه  نسبت به خاک رس رسوبی کمتر جابه جا می شود و همینطور کمتر با مواد دیگر ترکیب می شود و به صورت یک سری توده  در رگه های لایه زمین به دست می آید، آنچنان تحت فشار نبوده، به همین دلیل قابلیت انقباض آن ها گاها به ۲۰% هم می رسد. خاک رس چیست

•  خاک رس قرمز

خاک رس قرمز در مکان هایی که مواد آهنی و همینطور رسوبات سنگ آهن در جریان تخریب و فشار پوسته زمین بیشتر از سایر مواد وجود دارد، ترکیب می شود. اکسید آهن در شکل پذیری گل و همینطور میزان حرارت موردنیاز جهت پخت و استحکام بعدی آن نقش بسیار مهمی دارد. ترکیبات خاک رس قرمز متنوع است و درجه پخت آن گاها به ۱۲۰۰ درجه سانتی گراد و بالاتر می رود. خاک رس قرمز در هنگام پخت در حرارت بین ۱۰۰۰ درجه تا ۱۲۰۰ درجه به رنگ زرد، نخودی و قرمز در می آید. خاک رس چیست

•  خاک رس آهکی

خاک رس آهکی تشکیل شده از ترکیبات فلدسپاتی است که شامل مواد آهکی، شن، ماسه و مواد گدازنده دیگر بوده و شکل پذیری آن مشکل است، درجه حرارت و کنترل بر پخت آن بسیار مهم است.

•  خاک رس های دیرگداز

خاک رس های دیر گداز در مکان هایی که سنگ های معدنی سخت و بیشتر زغال سنگ است یافت می شود. مولکول های تشکیل دهنده خاک باعث می شود که آنچنان شکل پذیری نداشته باشد و به حرارت بالایی نیاز داشته باشد.

خاک رس چیست؟

خاصیت فیزیکی گل رُس

•  اندازه و شکل ذرات

اندازه و شکل ذرات خاک رس که عامل تشخیص قابلیت ارتجاعی گل است با میکروسکوپ قابل تشخیص است. با توجه به یک سری مطالعات انجام شده ویژگی اصلی گل رس به این ذرات بسیار ریز بستگی دارد. این ذرات ریز که مثل دانه های ریز کریستال در خاک دیده مشاهده می شوند دانه های درشت تر هم در آن دیده می شود که ممکن است این دانه ها ذرات تجزیه شده فلدسپار، کوارتز یا سایر مواد باشد که کامل تجزیه نشده است و به همرا مواد دیگر ته نشین شده است.

در بعضی از خاک های رس این ذرات درشت بیشتر است که شستن از گل جدا می شوند. اندکی مواد آلی هم در خاک رس وجود دارد که حین  پختن گل از بین می رود ولی وجود آن برای شکل پذیری گل مهم است. 

• شکل پذیری گل رُس

خاک رس وقتی با یک میزان مشخص از آب ترکیب و مخلوط می شود مقدار معین با آب مخلوط شود می تواند به شکل های مختلفی درآید، که این خاصیت و قابلیت را شکل پذیری گل رس می نامند که یکی از خاصیت های اصلی و مهم آن است و خاک رس تنها ماده معدنی طبیعی است که این خاصیت را دارد، این خاصیت به دلیل کوچک بودن ذرات موجود در گل رس است که بعد از اینکه با آب مخلوط می شود حالت لغزش پذیری پیدا می کند که همین باعث خاصیت شکل پذیری آن می شود.

ریز بودن ذرات خاک رس یکی از دلایل مهم در بوجود آمدن این خاصیت است. برای آزمایش این خاصیت گل رس مقداری از آن را به صورت لوله در می آورند و با کشیدن و خم کردن میزان شکل پذیری آن را بررسی می کنند. خاک رس چیست

خاک رس چیست؟

چگونه خاک رس مرغوب را تشخیص دهیم؟

خاک رس بیشتر از هر ماده دیگری برای تولید ظروف سفالی مورد استفاده قرار می گیرد به همین دلیل سفالگران باید بتوانند خاک رس مرغوب را تشخیص دهند تا هنگام پخت ظروف مشکلی پیش نیاید، به همین دلیل به دو دسته تقسیم می شود:

1. دسته اول گل رسی است که از سنگ های فلدسپات تشکیل شده و در مسیر انتقال توسط آب یا یخچال طبیعی جابجا نشده است، این گل ها بسیار کمیاب هستند و سایر گل ها در مسیر انتقال توسط آب تخریب می شوند و در دریاها و دریاچه ها رسوب می کنند. ولی گل های دسته اول اینگونه نیستند و ذرات آن از هم جدا نشده است، این گل ها به دلیل اینکه دست نخورده باقی می مانند و با مواد دیگر ترکیب نمی شوند سخت و شکل پذیر هستند.
2. دسته دوم گل رسی است که وقتی از سنگ اصلی جدا می شود هنگام انتقال توسط آب و یخچال طبیعی جابجا می شود، برعکس دسته اول این گل ها به راحتی یافت می شوند و هنگام انتقال هم ذرات آن از هم جدا می شود و دارای موادی مثل کوارتز، میکا، آهن و غیره هستند، به همین دلیل برای سفالگری بسیار مناسب هستند.

راستی! خوشحال میشیم در   کانال تلگرام  یا    پیج اینستاگرام    شهر سفال عضو بشید.

تفاوت سفال و سرامیک

شاخه های مختلف صنایع دستی در نقاط مختلف دنیا در طی زمان سیر تکاملی پیموده و امروز بسته به عواملی مانند: جایگاه صنایع دستی در سیاست گذاری دولت ها، حمایت های مردمی و دولتی از صنایع دستی، عدم وجود کمبود در تامین مواد اولیه، گرایش های فرهنگی مردم و… پیشرفت داشته اند. کشور ما ایران نیز از این قاعده مستثنا نبوده، بطوری که با مطالعه ی تاریخ حکومت ها به نقش هر یک از عوامل یاد شده در توسعه و پیشرفت صنایع دستی کشورمان پی می بریم. به عنوان مثال در دوره ی صفویان شاهد به اوج رسیدن صنعت کاشی سازی سنتی و نیز معماری ایرانی اسلامی هستیم.

سفالگری به عنوان هنری که خاستگاهی شرقی دارد، در ادوار مختلف تاریخی و نیز بسته به شرایط زمانی گوناگون فراز و نشیب های زیادی داشته و امروز با توسعه ی دستگاه های سفالگری، اعم از چرخ سفالگری، دستگاه اکسترودر، انواع کوره های پیشرفته ی برقی و گازی و… تا حد قابل قبولی به جایگاه اصلی و مورد انتظار خود در جهان رسیده است. با این مقدمه، به موضوع اصلی یعنی تفاوت سفال و سرامیک می پردازیم. با شهر سفال همراه باشید.

سفالگری امروز ما با سفالگری قرون قبل، بسیار متفاوت است. پیشرفت هایی که باعث شد چرخ های سفالگری که با نیروی پای سفالگر می چرخیدند با زدن کلید برق برای ساعت ها کار کنند، تا حد زیادی توانستند از خستگی جسم و جان هنرمند سفالگر بکاهند و او را بیشتر به سمت اندیشه برای بهینه کردن فعالیت های تولیدی سوق دهند. این پیشرفت ها ابتدا سفالگری چرخی را به اوج ظرافت و زیبایی و تکامل کشاندند و در ادامه، موجب پیدایش زیر شاخه ی جدیدی برای صنعت سفال شدند که “سرامیک” نامیده می شود.

  نمونه ای از گلدان های سفالی شهر سفال _تفاوت سفال و سرامیک

سرامیک چیست؟

پیش از این به طور کامل راجع به سرامیک صحبت کرده ایم، برای اینکه اطلاعات بیشتری راجع به سرامیک بدست آورید پیشنهاد می شود مقاله سرامیک چیست را مطالعه کنید. سرامیک سازی زیر شاخه ی علمی سفالگری محسوب می شود. به طوری که در آن علاوه بر سفالگری، هنرهای مرتبط دیگری چون مجسمه سازی نیز دیده می شود. ‌

مدلسازی گچی از روی قطعه ی سفالی ساخته شده با گل رس و چرخ و سپس قالب گیری از روی مدل گچی و تکثیر نمونه های هم سایز و هم شکل نمونه ی اولیه ی سفالی، چیزی بود که توانست پاسخ مناسبی به تقاضای بالای بازار صنایع دستی بدهد و هنرمند سفالگر را در اندیشه ی طراحی نمونه مدل های سفالی بیشتری برای بردن به خط تولید سرامیک (بعد از مدلسازی گچی و قالب گیری) ببرد.

با این توضیحات، به صراحت می توان گفت که از لحاظ ارزش هنری و شیوه ی پیدایش و ساخت اولیه ی یک اثر سرامیکی هیچ تفاوتی با سفال ندارد، و در واقع هر قطعه ی سرامیکی ابتدا سفال بوده است.
اما این دو (سفال و سرامیک) در موارد فنی از قبیل: فرمولاسیون خمیر بدنه، رنگ بدنه قبل و بعد از پخت، لعاب پذیری، دمای پخت، قابلیت بالا بردن تولید روزانه، مواد اولیه و… تفاوت هایی دارند که در ادامه به آنها می پردازیم و می توان گفت اصلی ترین تفاوت سفال و سرامیک مواد اولیه آنها است.

همچنین بخوانید: سرامیک چیست؟

 نمونه ای از گلدان های سرامیکی شهر سفال _تفاوت سفال و سرامیک

فرق سفال و سرامیک چیست؟

ماده ی اولیه ی لازم برای سفالگری، گل است که اغلب تنها فقط با ترکیب خاک رس و آب درست می شود، به همین خاطر گل سفالگری بیشتر با نام گل رس سفالگری شناخته می شود. این در صورتی است که در فرمولاسیون بدنه های سرامیکی به چندین نمونه خاک که هر یک نقش خاص خود را ایفا می کنند، استفاده می شود.

خاک رس چینی، بالکلی، دولومیت، بنتونیت و… در ترکیب با آب و چسب سیلیکات و گاهی بعضی دیگر از مواد معدنی، تشکیل دوغاب لازم برای تولید سرامیک را می دهند. دوغاب ماده ای است با گرانروی ای بین گرانروی عسل و آب که حدود پنج دقیقه بعد از ریخته شدن در قالب های گچی، قطعه ی اولیه ی سرامیکی را به ما می دهد. نمونه های سفالی در طیف رنگی قرمز و نمونه های سرامیکی در طیف رنگی سفید می باشند.

هر چقدر از زمان تولید اولیه ی این دو بگذرد، آب موجود در بدنه ها تبخیر و در سفال از قرمزی و در سرامیک از تیرگی رنگ بدنه کاسته می شود تا اینکه پس از پخت سفال و سرامیک در کوره، رنگ سفال تا حد ممکن روشن می شود بطوری که شاهد بدنه ای در طیف کرم می شویم، این در حالی است که نمونه ی مشابه سرامیکی پس از پخت، کاملأ سفید می شود.

بدنه ی سفید سرامیک باعث بالا رفتن لعاب پذیری آن می شود و این باعث شده تنوع رنگی سرامیک ها بسیار بیشتر از سفال شود. زیرا وجود یون آهن در بدنه ی سفال که اتفاقأ قرمزی اولیه ی بدنه را که در بالا گفته شد نیز باعث می شود، لعاب پذیری بدنه ی سفالی را کم می کند. به این معنا که لعاب های زیاد با رنگ های متفاوت را نمی توان روی سفال کار کرد و این مشکل با ماده ای به نام انگوب که برای اصلاح لعاب پذیری و رفع قرمزی بدنه به کار می رود، حل می شود.

تعداد تولید یک محصول سفالی در روز محدود می باشد. زیرا توان هنرمند سفالگر برای کار در یک روز محدود است. اما سرعت تولید نمونه ی مشابه سفال در کارگاه های سرامیک سازی بالاست و تکنولوژی کمک شایانی به افزایش میزان تولید نمونه های سرامیکی کرده.

دمای پخت سفال در محدوده ی ۹۰۰ تا ۱۰۰۰ درجه ی سانتیگراد است اما سرامیک ها برای پخته شدن به دمای بیشتری نیاز دارند. دمای مورد نیاز برای پخت سرامیک ها با توجه به فرمولاسیون بدنه، بین ۱۰۰۰ تا ۱۳۰۰ درجه ی سانتیگراد می باشد که در دمای بالاتر از این محدوده، به بدنه های چینی می رسیم. سفالگرها معتقدند، پیدایش سرامیک نه تنها باعث کمرنگ شدن سفالگری نشد، بلکه باعث شد جوانان با علاقه ی بیشتری پیشه ی پدران شان را ادامه دهند و با تلفیق سفال و سرامیک به بقاء هنر اصیل سفالگری کمک کنند.

همچنین بخوانید: خاک رس چیست؟

 یک نما از کارگاه تولید گلدان سرامیکی _تفاوت سفال و سرامیک

تاریخچه سفال و سرامیک

سفال نسبت به سرامیک تاریخچه قدیمی تری دارد و اولین ساخته های دست بشر سفالی بوده اند، اما به تدریج و با پیشرفت علم و کشف یک سری مواد و ترکیب آنها با سفال، سرامیک ساخته شده، به طور کلی پیشینه ساخت سفال و سرامیک به ۱۰۰۰۰ سال قبل از میلاد باز می گردد.

خرید سفال و سرامیک از لالجین

با توجه به مشکلات دسترسی و مسافرت به شهر لالجین جهت خرید سفال و سرامیک ایده فروش اینترنتی محصولات به فکر تیم شهر سفال رسید تا هموطنان عزیز بدون صرف وقت و هزینه اضافی محصول مورد نظر خود را به راحتی از این طریق خریداری کنند، شما می توانبد انواع محصولات سفالی و سرامیکی تولید شده در شهر لالجین را در فروشگاه شهر سفال مشاهده کنید و یک خرید امن و مطمعن داشته باشید.

• خرید گلدان سرامیکی
• خرید گلدان سفالی
• خرید سفال خام
• خرید ظروف دکوری سرامیکی
• خرید ظروف مصرفی

  نمونه ای از یک سرویس کامل از ظروف سرامیکی _تفاوت سفال و سرامیک

راستی! خوشحال میشیم در   کانال تلگرام  یا   پیج اینستاگرام   شهر سفال عضو بشید.

 

تفاوت سفال و سرامیک

شاخه های مختلف صنایع دستی در نقاط مختلف دنیا در طی زمان سیر تکاملی پیموده و امروز بسته به عواملی مانند: جایگاه صنایع دستی در سیاست گذاری دولت ها، حمایت های مردمی و دولتی از صنایع دستی، عدم وجود کمبود در تامین مواد اولیه، گرایش های فرهنگی مردم و… پیشرفت داشته اند. کشور ما ایران نیز از این قاعده مستثنا نبوده، بطوری که با مطالعه ی تاریخ حکومت ها به نقش هر یک از عوامل یاد شده در توسعه و پیشرفت صنایع دستی کشورمان پی می بریم. به عنوان مثال در دوره ی صفویان شاهد به اوج رسیدن صنعت کاشی سازی سنتی و نیز معماری ایرانی اسلامی هستیم.

سفالگری به عنوان هنری که خاستگاهی شرقی دارد، در ادوار مختلف تاریخی و نیز بسته به شرایط زمانی گوناگون فراز و نشیب های زیادی داشته و امروز با توسعه ی دستگاه های سفالگری، اعم از چرخ سفالگری، دستگاه اکسترودر، انواع کوره های پیشرفته ی برقی و گازی و… تا حد قابل قبولی به جایگاه اصلی و مورد انتظار خود در جهان رسیده است. با این مقدمه، به موضوع اصلی یعنی تفاوت سفال و سرامیک می پردازیم. با شهر سفال همراه باشید.

سفالگری امروز ما با سفالگری قرون قبل، بسیار متفاوت است. پیشرفت هایی که باعث شد چرخ های سفالگری که با نیروی پای سفالگر می چرخیدند با زدن کلید برق برای ساعت ها کار کنند، تا حد زیادی توانستند از خستگی جسم و جان هنرمند سفالگر بکاهند و او را بیشتر به سمت اندیشه برای بهینه کردن فعالیت های تولیدی سوق دهند. این پیشرفت ها ابتدا سفالگری چرخی را به اوج ظرافت و زیبایی و تکامل کشاندند و در ادامه، موجب پیدایش زیر شاخه ی جدیدی برای صنعت سفال شدند که “سرامیک” نامیده می شود.

  نمونه ای از گلدان های سفالی شهر سفال _تفاوت سفال و سرامیک

سرامیک چیست؟

پیش از این به طور کامل راجع به سرامیک صحبت کرده ایم، برای اینکه اطلاعات بیشتری راجع به سرامیک بدست آورید پیشنهاد می شود مقاله سرامیک چیست را مطالعه کنید. سرامیک سازی زیر شاخه ی علمی سفالگری محسوب می شود. به طوری که در آن علاوه بر سفالگری، هنرهای مرتبط دیگری چون مجسمه سازی نیز دیده می شود. ‌

مدلسازی گچی از روی قطعه ی سفالی ساخته شده با گل رس و چرخ و سپس قالب گیری از روی مدل گچی و تکثیر نمونه های هم سایز و هم شکل نمونه ی اولیه ی سفالی، چیزی بود که توانست پاسخ مناسبی به تقاضای بالای بازار صنایع دستی بدهد و هنرمند سفالگر را در اندیشه ی طراحی نمونه مدل های سفالی بیشتری برای بردن به خط تولید سرامیک (بعد از مدلسازی گچی و قالب گیری) ببرد.

با این توضیحات، به صراحت می توان گفت که از لحاظ ارزش هنری و شیوه ی پیدایش و ساخت اولیه ی یک اثر سرامیکی هیچ تفاوتی با سفال ندارد، و در واقع هر قطعه ی سرامیکی ابتدا سفال بوده است.
اما این دو (سفال و سرامیک) در موارد فنی از قبیل: فرمولاسیون خمیر بدنه، رنگ بدنه قبل و بعد از پخت، لعاب پذیری، دمای پخت، قابلیت بالا بردن تولید روزانه، مواد اولیه و… تفاوت هایی دارند که در ادامه به آنها می پردازیم و می توان گفت اصلی ترین تفاوت سفال و سرامیک مواد اولیه آنها است.

همچنین بخوانید: سرامیک چیست؟

 نمونه ای از گلدان های سرامیکی شهر سفال _تفاوت سفال و سرامیک

فرق سفال و سرامیک چیست؟

ماده ی اولیه ی لازم برای سفالگری، گل است که اغلب تنها فقط با ترکیب خاک رس و آب درست می شود، به همین خاطر گل سفالگری بیشتر با نام گل رس سفالگری شناخته می شود. این در صورتی است که در فرمولاسیون بدنه های سرامیکی به چندین نمونه خاک که هر یک نقش خاص خود را ایفا می کنند، استفاده می شود.

خاک رس چینی، بالکلی، دولومیت، بنتونیت و… در ترکیب با آب و چسب سیلیکات و گاهی بعضی دیگر از مواد معدنی، تشکیل دوغاب لازم برای تولید سرامیک را می دهند. دوغاب ماده ای است با گرانروی ای بین گرانروی عسل و آب که حدود پنج دقیقه بعد از ریخته شدن در قالب های گچی، قطعه ی اولیه ی سرامیکی را به ما می دهد. نمونه های سفالی در طیف رنگی قرمز و نمونه های سرامیکی در طیف رنگی سفید می باشند.

هر چقدر از زمان تولید اولیه ی این دو بگذرد، آب موجود در بدنه ها تبخیر و در سفال از قرمزی و در سرامیک از تیرگی رنگ بدنه کاسته می شود تا اینکه پس از پخت سفال و سرامیک در کوره، رنگ سفال تا حد ممکن روشن می شود بطوری که شاهد بدنه ای در طیف کرم می شویم، این در حالی است که نمونه ی مشابه سرامیکی پس از پخت، کاملأ سفید می شود.

بدنه ی سفید سرامیک باعث بالا رفتن لعاب پذیری آن می شود و این باعث شده تنوع رنگی سرامیک ها بسیار بیشتر از سفال شود. زیرا وجود یون آهن در بدنه ی سفال که اتفاقأ قرمزی اولیه ی بدنه را که در بالا گفته شد نیز باعث می شود، لعاب پذیری بدنه ی سفالی را کم می کند. به این معنا که لعاب های زیاد با رنگ های متفاوت را نمی توان روی سفال کار کرد و این مشکل با ماده ای به نام انگوب که برای اصلاح لعاب پذیری و رفع قرمزی بدنه به کار می رود، حل می شود.

تعداد تولید یک محصول سفالی در روز محدود می باشد. زیرا توان هنرمند سفالگر برای کار در یک روز محدود است. اما سرعت تولید نمونه ی مشابه سفال در کارگاه های سرامیک سازی بالاست و تکنولوژی کمک شایانی به افزایش میزان تولید نمونه های سرامیکی کرده.

دمای پخت سفال در محدوده ی ۹۰۰ تا ۱۰۰۰ درجه ی سانتیگراد است اما سرامیک ها برای پخته شدن به دمای بیشتری نیاز دارند. دمای مورد نیاز برای پخت سرامیک ها با توجه به فرمولاسیون بدنه، بین ۱۰۰۰ تا ۱۳۰۰ درجه ی سانتیگراد می باشد که در دمای بالاتر از این محدوده، به بدنه های چینی می رسیم. سفالگرها معتقدند، پیدایش سرامیک نه تنها باعث کمرنگ شدن سفالگری نشد، بلکه باعث شد جوانان با علاقه ی بیشتری پیشه ی پدران شان را ادامه دهند و با تلفیق سفال و سرامیک به بقاء هنر اصیل سفالگری کمک کنند.

همچنین بخوانید: خاک رس چیست؟

 یک نما از کارگاه تولید گلدان سرامیکی _تفاوت سفال و سرامیک

تاریخچه سفال و سرامیک

سفال نسبت به سرامیک تاریخچه قدیمی تری دارد و اولین ساخته های دست بشر سفالی بوده اند، اما به تدریج و با پیشرفت علم و کشف یک سری مواد و ترکیب آنها با سفال، سرامیک ساخته شده، به طور کلی پیشینه ساخت سفال و سرامیک به ۱۰۰۰۰ سال قبل از میلاد باز می گردد.

خرید سفال و سرامیک از لالجین

با توجه به مشکلات دسترسی و مسافرت به شهر لالجین جهت خرید سفال و سرامیک ایده فروش اینترنتی محصولات به فکر تیم شهر سفال رسید تا هموطنان عزیز بدون صرف وقت و هزینه اضافی محصول مورد نظر خود را به راحتی از این طریق خریداری کنند، شما می توانبد انواع محصولات سفالی و سرامیکی تولید شده در شهر لالجین را در فروشگاه شهر سفال مشاهده کنید و یک خرید امن و مطمعن داشته باشید.

• خرید گلدان سرامیکی
• خرید گلدان سفالی
• خرید سفال خام
• خرید ظروف دکوری سرامیکی
• خرید ظروف مصرفی

  نمونه ای از یک سرویس کامل از ظروف سرامیکی _تفاوت سفال و سرامیک

راستی! خوشحال میشیم در   کانال تلگرام  یا   پیج اینستاگرام   شهر سفال عضو بشید.

 

سرامیک چیست؟

به طور کلی هر ماده ای که تحت حرارت بالا قرار بگیرد و تغییر شکل دهد را سرامیک می نامند. ماده اولیه سرامیک دوغابی شکل است یعنی نه مایع است و نه جامد و حالت چسبندگی آن کم است. سرامیک یا در زبان انگلیسی ceramic یک ماده جامد است که از ترکیبات فلزی و غیر فلزی ساخته شده است و سپس در دمای بالا حرارت دیده و شکل گرفته است. سرامیک سخت و مقاوم در برابر خوردگی و همینطور شکننده است، نمونه هایی از سرامیک که همه ما با آنها آشنا هستیم سفال و ظروف چینی می باشد. در ائامه بیشتر با سرامیک آشنا می شویم پس با شهر سفال همراه باشید.

اولین سرامیک های ساخته شده توسط انسان سفال بودند، مانند گلدان یا مجسمه های سفالی که از خاک رس ساخته می شدند که بعد ها با پیشرف علم موادی به خاک رس افزوده شد و سرامیک ها لعابکاری شدند و بعد پخته شدند، با اینکار یک سطح صاف و شفاف و بدون تخلخل ایجاد شد. واژه فارسی سرامیک از کلمه یونانی “keramikos” که به معنای سفال است و “keramos” به معنای سفالگر است گرفته شده است.

سرامیک انواع مختلفی دارد که پرداختن به هرکدام از آنها خارج از بحث اصلی ما است زیرا سرامیکی که ما درمورد آن صحبت می کنیم سرامیک سفید است که مواد اصلی آن خاک رس است که مقداری به آن کوارتز، فلدسپات، آب و سایر مواد ها را اضافه می کنند ، و مواد حاصل از آن را شکل می دهند چیزهایی تولید می کنند و در حرارت بالا می پزند. محصولاتی که از این مواد ساخته می شوند به طور مثال می توان محصولات بهداشتی، ظروف غذاخوری، ظروف سفالی، محصولات هنری مانند گلدان سرامیکی و غیره را نام برد.

• همچنین بخوانید: روشهای ساخت سرامیک

سرامیک چیست؟

پیشینه سفال و سرامیک

سفال تاریخچه قدیمی تری نسبت به سرامیک دارد و مورخان معتقدند که پیشینه سفال به ده هزار سال پیش قبل از میلاد باز می گردد، و اولین ساخته های دست بشر سفالی بوده اند، اما به تدریج و با پیشرفت علم و دانش سفالگری هم پیشرفت کرد و انسان ها با کشف مواد و ترکیب آن با سفال توانستند سرامیک را تولید کنند. برخی مورخان پیشینه تولید و استفاده از سرامیک را ۱۰۰۰۰ سال قبل از میلاد می دانند.

پیشینه سرامیک در شهر لالجین

لالجین پایتخت سفال و سرامیک است و در چند سال اخیر هم به عنوان شهر جهانی سفال شناخته شده است اما قدمت سفال در آن بیشتر از سرامیک است و همانطور که در مطلب های دیگر گفته شده قدمت سفالگری در لالجین بیش از ۷۰۰ سال است ولی قدمت سرامیک حدود ۴۰ سال است.

تفاوت سفال و سرامیک

همانطور که در ایتدای مقاله سرامیک چیست گفته شد سرامیک موادی است که تا دمای بیش از ۱۶۰۰ درجه سانتی گراد حرارت می بیند و تغییر شکل می دهد، اما سفال اشیائی هستند که به وسیله گل رس ساخته می شوند و سپس پخته می شوند. ممکن است برای شما این سوال پیش بیاید که سفال بهتر است یا سرامیک، شاید در ظاهر این دو شبیه هم باشند اما در مواد مورد استفاده در تولید آنها تفاوت هایی وجود دارد که این دو را از هم متمایز کرده، سفال جنس ظریف تری دارد و احتمال شکست آن بیشتر است و همینطور متخلخل است و سطح صاف ندارد، اما سرامیک استکام بیشتری دارد و متخلخل نیست و سطحی صاف دارد.

همچنین بخوانید: تفاوت سفال و سرامیک چیست؟

سرامیک چیست؟

ساخت سرامیک

چگونگی ساخت سفال را در مقاله های دیگر به طور کامل توضیح داده ایم حالا میخواهیم چگونگی ساخت سرامیک را توضیح بدهیم که خیلی پیچیده تر است، ترکیبات اولیه سرامیک موادی مثل کائولن، کوارتز و سیلیس است که شکل آن حالت دوغابی شکل دارد به همین دلیل تولید کنندگان برای ساخت محصولات سرامیکی از قالب های گچی استفاده می کنند. لعاب پذیری محصولات سرامیکی بالا است و در درجه حرارت بالای ۶۰۰ درجه سانتی گراد قرار می گیرند، بعد از رنگ آمیزی و پخت، رنگ ها به شکلی شفاف در سطح سرامیک نمایان می شوند. به دلیل امکان ساخت قالب های متنوع، محصولات سرامیکی تنوع بالایی دارند.

همچنین بخوانید: سفال چیست؟

لعاب کاری سرامیک

لعاب ها علاوه بر افزودن به زیبایی کارها، کارکردهای مهم دیگری هم دارند. لعاب ها باعث می شوند شکنندگی شیء سفالی و سرامیکی کمتر شود یا به عبارتی استحکام محصولات سفالی و سرامیکی با لعاب بیشتر می شود. لعاب ها باعث می شوند عمر مفید محصولاتی از قبیل گلدان که مدام با آب، مواد آلی، معدنی و شیمیایی در ارتباط است بیشتر شود و در واقع با افزایش مقاومت محصول در برابر فرسودگی، عمر مفید آن را بالاتر می برد. لعاب باعث می شود جذب آب محصول به حد قابل چشم پوشی برسد.

در برخی موارد که محصول در شرایط ویژه ای پخته می شود، جذب آب صفر است. لعاب ها شست و شو را راحت تر می کنند و از این نظر به تمیزی و آراستگی بیشتر محصول و محل استفاده اش، کمک شایانی می کنند. لعاب ها همچنین اصل مهم بهداشتی بودن را برای ظروف غذاخوری که مستقیمأ با سلامت بخش های مختلف بدن انسان ارتباط دارد، تامین می کنند.

سرامیک چیست _ یک نمونه حوض ماهی سرامیکی

• همچنین بخوانید: لعابکاری سفال در منزل

مدل سازی محصولات سرامیکی

مدلسازی اولیه ی نمونه های سرامیکی، به دو روش دستی و با دستگاه انجام می شود. در روش دستی، مدلساز در پروسه ای شبیه به مجسمه سازی، اقدام به ساخت مدل از روی تصویر می کند. همچنین امروزه دستگاه های پرینتر سه بعدی در حال فراگیر شدن هستند که سرعت و دقت مدلسازی در آن ها بیشتر از دست می باشد.

محصولات سرامیکی در لالجین

در شهر لالجین محصولات سرامیکی متنوعی تولید و به فروش می رسد، به چند مورد از این محصولات اشاره می کنیم: چینی آلات بهداشتی، ظروف غذاخوری مصرفی، ظروف دکوری، انواع گلدان سرامیکی در ابعاد و مدل های متنوع که همگی در شهر سفال موجود می باشند.

• خرید گلدان سرامیکی
• ظروف غذاخوری
• خرید دکوری سرامیکی

سرامیک چیست _ گلدان سرامیکی زیرلعابی

نکاتی برای استفاده از سرامیک

همه ما به روش های مختلف در زندگی روزمره از سرامیک استفاده می کنیم، از کاشی گرفته تا انواع سفال و سرامیک برای دیزاین منزل، اما برای استفاده از این جنس محصولات برای دکوراسیون نکاتی وجود دارد که به چند مورد از آنها اشاره می کنیم: برای استفاده از گلدان های سرامیکی باید در نظر داشته باشید که چه ابعادی از گلدان مناسب گیاه شما می باشد و اینکه گیاه به گونه ای است که در رطوبت بتواند رشد کند و شاداب بماند.

زیرا در سرامیک تخلخل وجود ندارد و آب داخل گلدان دیرتر خشک می شود، باید به تناسب رنگ و مدل گلدان با فضای مورد نظر خود دقت کنیم تا گلدانی مناسب انتخاب کنیم که با سایر فضای ما هماهنگ باشد. نکته دیگری که وجود دارد این است که سرامیک در هوای سرد و گرم ترک برمیدارد پس باید محصولات سرامیکی را در هوای متعادل نگهداری کنیم.

نحوه تشخیص سرامیک مرغوب چیست؟

محصولات سرامیکی مرغوب کاملا قرینه هستند و سطح آنها کاملا صاف و یکدست است. رنگ بکار رفته برای نقاشی آنها پایدار و قابل شست و شو می باشد و لعاب استفاده شده نیز سرامیک را یکدست و شفاف کرده است.

خرید محصولات سرامیکی

اکنون که اطلاعاتی راجع به سرامیک بدست آوردید می توانید به خوبی یک محصول با کیفیت را تشخیص دهید و یک خرید آگاهانه داشه باشید، به شما پیشنهاد می کنیم که از محصولات سرامیکی شهر سفال دیدن کنید و نمونه واقعی از یک محصول سرامیکی خوب را ببینید.

سفال چیست؟

در دانشنامه عمومی آمده که سفال نوعی سرامیک است که ۸۵۰ درجه تا ۱۰۰۰ درجه سانتی گراد حرارت می بیند و دارای تخلخل و منافذ است. همانطور که می دانید سفال یکی از قدیمی ترین ساخته های دست بشر با استفاده از منابع طبیعی یعنی خاک رس جهت تامین نیاز مصرفی خانواده شامل: انواع کاسه و بشقاب، پارچ و لیوان، گلدان سفالی و غیره می باشد. همچنین سفال شامل ساخت انواع مجسمه های گلی، تصاویر انسان، حیوان، گل و تزئینات است.

یکی از دستگاه های مورد استفاده در سفالگری، چرخ سفالگری است، البته امروزه بجز چرخ سفالگری روش های دیگری هم برای ساخت سفال استفاده می شود. بطور کلی هرچیزی که با گل رس ساخته شود سفال نام دارد و کسی که با گل رس چیزهایی می سازد سفالگر نام دارد. در ادامه مطلب بیشتر با موضوع سفال آشنا خواهیم شد، پس با شهر سفال همراه باشید.

• خرید گلدان سفالی
• خرید سفال خام
  
• خرید ظروف غذاخوری
  

تاریخچه سفالگری در شهر لالجین

تاریخچه ساخت سفال از بدو آفرینش انسان در ادوار تاریخی و تمدنهای بشری مشهود و نمایان می باشد. در لالجین نیز با استناد به آثار کشف شده در لایه های زیر زمین سابقه حدود ۷۰۰ سال قرین به حقیقت می باشد. دلیل گسترش و رونق سفالگری در این شهر وجود لایه های رسوبی مرغوب خاک رس در اراضی منطقه است.

تعداد کارگاه های سفالگری در لالجین حدود ۹۰۰ واحد بوده که به دو روش چرخی و قالبی فعالیت می نمایند. با وجود استادکاران ماهر و با سابقه فراوان در رشته سفالگری شهر لالجین، نام استاد حاج عسگر عسگری پدر سفال ایران با ۹۰ سال سن نمایان است. در حال حاضر ایشان در کارگاه سفالگری سنتی فعالیت دارند که همه روزه مورد بازدید گردشگران داخلی و خارجی قرار می گیرد.

همچنین بخوانید: تاریخچه و پیشینه هنر سفالگری

تصویر استاد حاج عسگر عسگری در کارگاه خود _ سفال چیست

سفالگری با چرخ

در نوع تولید سفال چرخی نیاز به چرخ سفالگری بوده و ملزومات آن ورقه مسی سه گوش به نام موشده و نخ برش و انواع ابزار تراش فلزی می باشد. در این روش سفالگران به اندازه لازم از گل رس را برمی دارند و آن را به شکل کله قند در می آورند که در اصطلاح به آن چونه می گویند، چونه را در حالیکه چرخ روشن است، محکم روی سطح صافی که روی چرخ سفالگری قرار دارد می اندازند و شروع به بازی با گل می کنند و بعد از زمان کوتاهی سفال مورد نظر خود را می سازند، با استفاده از موشده یا مُشده سطح سفال را صاف می کنند و در آخر با استفاده از سیم مسی سفال را از چرخ جدا می کنند.

در نوع تولید قالبی استفاده از قالب های گچی با نقش و نگار زیبا متداول می باشد که در این روش سفالگران گل رس را در سطح قالب به طور کامل پخش می کنند و با کش می بندند و اجازه می دهند سفال موردنظر خشک شود و در ادامه بقیه مراحل مثل تراش و شست و شو و پخت در هر دو روش یکسان است.

بیشتر بدانید: روشهای ساخت سفال

تصویر استاد ابراهیم نادری در حال سفالگری با چرخ _ سفال چیست

 

مراحل تهیه ی گل سفالگری

سفالگران لالجینی در ابتدای کار خاک رس را الک می کنند و بعد مقدار زیادی آب به آن اضافه می کنند و در مقابل نور خورشید قرار می دهند تا آب اضافی آن تبخیر شود، بعد از اینکه آب اضافی آن تبخیر شد در کارگاه آن را به خوبی ورز می دهند تا هوا و حباب های داخل گل از بین رود و گل استحکام کافی پیدا کند.

حالا گل آماده ی خلق یک اثر هنری زیباست. تمام مراحلی که گفته شد در قدیم با دست و به سختی انجام میشد، اما با پیشرفت تکنولوژی و آمدن دستگاه ها همه این مراحل با دستگاه های مخصوص انجام می شود. قرمز بودن رنگ گل سفالگری به دلیل وجود ذرات آهن در خاک رس است.

بیشتر بدانید: مراحل تهیه گل سفالگری

نقاشی و میناکاری روی سفال

نقاشی روی سفال خام روش های خاصی دارد که با استفاده از رنگ های روغنی، شیمیایی و لعابی انجام می شود و نقاشان با هنر و خلاقیت خود طرح های خاصی روی سفال می کشند. میناکاری یا لعاب برجسته هم یکی از روش های تزیین سفال است که در آن از طرح های اسلیمی استفاده می شود و ابزار مخصوصی دارد. میناکاری ظرافت و دقت بسیاری می خواهد تا نتیجه ی کار آنطور که باید زیبا و مورد پسند باشد، بعد از تمام شدن تولید سفال، کار میناکاری در سه مرحله انجام می شود که شامل: کشیدن الگو، قلم زنی و لعاب زنی است.

بیشتر بدانید: آموزش میناکاری روی سفال

نمونه ای از  سفال میناکاری شده _ سفال چیست

نقاشی زیرلعابی روی سفال

تکنیک نقاشی زیرلعابی تکنیکی است که در آن محصول خام پخت (بیسکویت) با لعاب نقاشی می شود و سپس سطح کل کار فریت پاشی می شود. محصول نقاشی شده و فریت پاشی شده، روانه ی کوره می شود تا تحت دمای حدودی ۱۰۰۰ درجه ی سانتیگرادی، قسمت های نقاشی شده به صورت رنگی (زرد، نارنجی، سبز، قهوه ای و… ) در آید.

پوشش فریت روی کار، سطحی صیقلی، براق و شیشه ای به کار می بخشد و نوعی روکش مخصوص و شفاف است که روی ظروف سفالی و کاشی های سفالی می کشند و زیبایی کار را دو چندان می کند. نقوش کار شده با قلم مو روی کار، زیر لایه ای از فریت دفن می شوند، این نوع از نقاشی به نقاشی زیرلعابی معروف شده است.

یک نمونه گلدان زیرلعابی _ سفال چیست

ترانسفر روی سفال

ترانسفر یا عکسبرگردان، نوعی برچسب می باشد که بعد از پخت دوم (پخت لعاب)، با آب روی سطح مورد نظر چسبانده می شود. ترانسفرها به دو نوع گرم و سرد تقسیم می شوند. ترانسفرهای گرم، پس از چسبانده شدن روی کار، باید مجدد به کوره رفته و تحت حرارتی در رِنج ۶۰۰-۷۰۰ درجه ی سانتی گراد پخته شوند و کاملا” با کار عجین گشته، تا بعدها با آب، خراش و دیگر موارد آسیب نبیند (کَنده نشوند، خط و خش برندارند و …) .

اما ترانسفرهای سرد، بعد از چسباندن روی کار، تحت هیچ حرارتی قرار نمی گیرند در نتیجه از آسیب های محتمل در طول عمر محصول، مصون نیستند. لازم به ذکر است، باتوجه به پخت سه باره ی محصولات ترانسفر گرم، قیمت تمام شده شان، بیشتر از کارهای ترانسفر سرد است.

۴ نکته اساسی که در خرید محصولات لعاب برجسته باید دقت کنید

• نکته اول: نظم نقوش و عدم بهم ریختگی آنهاست. محصولات لعاب برجسته سفالی که شاید شما آنها را با نام هایی چون میناکاری سفال، سفال نگینی و… بشناسید، در گام اول باید نقوشی منظم و بدون درهم تنیدگی داشته باشند. به طوری که هر نقش (ترمه، گل و…) به طور کامل در سطح کار مشاهده شود.
• نکته دوم: شفافیت جلد کار است. جلد کار یعنی هرآنچه از کار لعاب برجسته در بیرونی ترین لایه لعاب های آن می بینیم. جلد کارهای سفال لعاب برجسته لعاب شیشه ای رنگ است که فریت یا لعاب ترانس نام دارد. این لعاب که سطح زیرین خود را به خوبی نمایش می دهد، باید در حد قابل قبولی شفاف باشد و نوری را که به آن تابیده می شود، به خوبی بازتاب دهد.
• نکته سوم: برجستگی سطح کار می باشد. اساسأ سطح کارهای لعاب برجسته همانطور که از نامش پیداست، باید برجسته باشد و این برجستگی باید هنگام لمس کار به خوبی حس شود.
• نکته چهارم: پایداری لعاب سفید، لعاب سفید به سبب شرایط خاصی که دارد، بیشتر از لعاب های دیگر در معرض خطر ریزش است. لعاب سفید کار با کیفیت لعاب برجسته در هنگام لمس همراه با فشار، نباید ریخته شود.

این چهار نکته اصلی که ممکن است به سبب بی تجربگی یا بی دقتی تولیدکننده، رعایت نشود در کنار نکات ریز دیگری چون امضاء دار بودن آثار، بسته بندی مناسب و… به شما کمک می کند تا از خرید خود رضایت کامل داشته باشید.

نکاتی برای استفاده از سفال

همه ما مدل های مختلفی از محصولات سفالی را در زندگی روزمره استفاده می کنیم حالا به عنوان دیزاین یا برای مصرف روزانه، چند نکته برای استفاده از ظروف سفالی قابل ذکر است، اینکه نباید ظروف سفالی را برای پخت و پز استفاده کرد مگر اینکه لعابکاری شده باشند زیرا سفال دارای نفوذ است و هوا به راحتی داخل ظرف نفوذ می کند و غذایی که داخل ظرف سفالی نگهداری می شود خیلی زود فاسد می شود.

قبل از تهیه سفال باید به تناسب آن با فضای خود دقت کنیم، سفال انواع مختلفی دارد و مناسب با سلیقه خود می توانیم آن را انتخاب کنیم. یکی از نکات مثبتی که استفاه از سفال دارد این است که سفال از خاک ساخته شده و استفاده از آن حس خوب آرامش را به همراه دارد.

امیدوارم از مطالب فوق با موضوع سفال چیست، لذت برده باشید و اطلاعات خوب و مفیدی از شهر لالجین بدست آورده باشید. شما می توانید تعدادی از محصولات سفالی مانند گلدان سفالی، سفال خام و غیره را در شهر سفال مشاهده کنید و سپس در صورت نیاز خرید کنید.

راستی! خوشحال میشیم در   کانال تلگرام   یا    پیج اینستاگرام    شهر سفال عضو بشید.

 

هنر سفالگری چیست؟

هنر سفالگری هنری است که ریشه در تارو پود تمدن بشری دارد. دستان هنرمند سفالگر از گل بی جان و بدون هویت، ظرفی ارزشمند و هنرمندانه خلق می کند. سفالگری عشق است، تجلی روح زیبای زندگی در گل است. یادآور دوران کودکی است. هنری است که از گل، ظروف زیبا می سازد. سفال همان ظرف ساخته شده از گل است که این چنین هنرمندانه شکل داده شده است. با شهر سفال همراه باشید.

پیشینه و تاریخچه هنر سفالگری

تاریخچه سفالگری

هزاران سال پیش در عصر نوسنگی، زمانی که انسان توانست از ابزارهای سنگی استفاده کند و با فن سبدبافی آشنایی یابد، احتمالا با اندود کردن بدنه خارجی سبدها و قرار گرفتن آنها در کنار آتش به طور اتفاقی به شناخت ظروف گلی و مزایای آن دست یافت. دسترسی به چنین وسیله ای، تحولی چشمگیر در امر جمع آوری و نگهداری غذا پدید آورد و انسان در نقاط مختلف جهان با اختلاف زمانی چشمگیر، به این مرحله از تحول و خلاقیت قدم گذارد. طبق مطالعات انجام شده آغاز کشاورزی و یکجانشینی در ایران به هزاره های ششم و هفتم قبل از میلاد برمی گردد.

نخستین سفالهای دوران جمع آوری غذا یا عصر نوسنگی قدیمی ترین ظروف گلی است که تاکنون در افریقای شرقی به دست آمده است. این ظروف اسکلت سبدی دارد و در واقع سبدهای گل اندودی است که در کنار آتش خشک شده است. فکر استفاده از پوسته ای دارای حجم احتمالا پس از دیدن پوست میوه های خشک شده، حفره های سنگی، قطعات سنگی با سطحی مقعر که آب باران را در خود نگهداری می نمود پدید آمده است. قدر مسلم انسان با قرار دادن دستها کنار هم و استفاده از آنها برای نوشیدن آب عملا به ایده ظرف و مظروف پی برده است.

پیشینه و تاریخچه سفالگری

• همچنین بخوانید: سفال چیست؟

فرضیه محققان تاریخ هنر مبنی بر وجود حفره های ایجاد شده (جای پای انسان و حیوانات) در حاشیه رودخانه هایی مانند نیل که بر اثر طغیان آب، رسوباتی از خود به جا می گذارند و پس از خشک شدن، این حفره ها به شکل ظرف از ماسه های اطراف جدا می شود نیز قابل توجه است و شاید، قابل قبولتر به نظر برسد. انسانهای غارنشین که برای نوشیدن آب از پوسته های کاسه ای شکل استفاده می کردند عملا با مشکل انتقال آب به داخل غار و پناهگاه روبه رو بودند. طبق آخرین تحقیقات انجام شده غیررسمی قدیمی ترین سفال مکشوفه به ۱۲ هزار سال ق.م بر می گردد و از شرق دور به دست آمده است.

تحقیقات علمی باستانشناسی در ایران قدیمی ترین ظروف گلی حرارت دیده را به هشت هزار سال ق.م نسبت می دهد. این سفال ده هزار ساله را، که نمونه آن در غاری به نام کمربند واقع در مازندران نزدیک بهشهر به دست آمده است، می توان قدیمی ترین نمونه سفال دست ساز ابتدایی در ایران دانست. این سفال، ضخیم، کم پخت، شکننده، خشن و قهوه ای رنگ است و در آن مقدار زیادی علف خرد شده به عنوان ماده چسباننده (شاموت) برای جلوگیری از ترک برداشتن به هنگام خشک شدن در آفتاب با حرارت دیدن در کنار آتش به کار رفته است. این نوع ظروف سفالی جانشین ظروف سنگی صیقل یافته و نیز ساخته شده از چوب و پوست می گردد.

همچنین در کاوشهای حاشیه کویر در تپه سنگ چخماق شاهرود و در مراحل بعدی در لایه های عمیق تپه سیلک کاشان، مناطق اولیه تپه سراب نزدیک کرمانشاه، لایه های عمیق تپه گیان در نهاوند و تپه حاجی فیروز در آذربایجان غربی نیز سفال دوران غار دیده شده است که غارنشینان در مراحل اولیه استقرار در دهکده های اولیه آنها را به این مکانها آورده اند. در ابتدا انسان به طور اتفاقی از خاک رس برای ساخت سفال استفاده کرد که احتمالا این امر به دلیل وفور و سهولت دسترسی بدان بوده است. ولی بعدها تجربه به وی آموخت که بهترین خاک برای سفالگری همین است.

• همچنین بخوانید: خاک رس چیست؟

پیشینه و تاریخچه هنر سفالگری

اصول چهارگانه آفرینش

جالب است بدانید عناصر چهارگانه آب، هوا، خاک و آتش که به اعتقاد یونانیان باستان عناصر سازنده جهان بودند، در بوجود آمدن دست ساخته های سفالی، حضور و همراهی عجیبی دارند. از همنشینی “آب و خاک” ، خمیرمایه ی سفال ساخته می شود و با نقش آفرینی “هوا” ، شیء سفالین به استحکام اولیه می رسد و در نهایت با گرمای حاصل از “آتش” ، برای انسان قابل استفاده می شود.

خوشحال می شیم در   کانال تلگرام    یا    پیج اینستاگرام    شهر سفال عضو شید.